Tasarımları korumanın ilk adımı Türk Patent ve Marka Kurumu’nda tasarımlarınızı tescil ettirmektir.
Ancak bu tescil yalnızca hak sahipliğini gösteren bir belgeyi size sağlayacaktır.
Bu nedenle tasarım haklarınızın ihlali halinde devlet size kendiliğinden tazminat ödemez, ihlal fiillerini engellemeye çalışmaz.
Sizin tazminat almak ve ihlal fiillerini durdurmak için dava açmanız gerekmektedir.
Tasarımları Koruyan Hukuk Kuralları
- Sınai Mülkiyet Kanunu uyarınca tasarımlar korunur. Tescilli veya tescilsiz olsun tasarımların bu kanundan kaynaklı hukuki korumaları mevcuttur,
- Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu uyarınca da tasarımlarınız korunuyor olabilir. Bu kanunun korumasından faydalanabilmek için tasarımlarınızın eser niteliğinde olması gerekmektedir,
- Türk Ticaret Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu’nda düzenlenen haksız rekabet hükümleri. Bu hükümler fikri hakların genel hükümleridir denilebilir, bu nedenle tasarımlarınızın ihlali halinde bir sebeple yukarıdaki iki kanundan faydalanamıyorsanız yaşadığınız olayın haksız rekabet oluşturup oluşturmadığı irdelenerek hukuki aksiyonlar alınmalıdır.
Sınai Mülkiyet Kanunu İle Tasarımların Korunması
Bu kanun hükümlerine göre; yenilik ve ayırt edicilik unsurlarına sahip tasarımlar hukuken korunmaktadır.
Aşağıdaki davalar bu kanuna dayanarak açılabilir;
- Fiilin tecavüz olup olmadığının tespiti davası,
- Muhtemel tecavüzün önlenmesi davası,
- Tecavüz fiillerinin durdurulması davası,
- Tecavüzün kaldırılması ile maddi ve manevi zararın tazmini davası,
- Tecavüz oluşturan veya cezayı gerektiren ürünler ile bunların üretiminde münhasıran kullanılan cihaz, makine gibi araçlara, tecavüze konu ürünler dışındaki diğer ürünlerin üretimini engellemeyecek şekilde el konulması,
- El konulan ürün, cihaz ve makineler üzerinde kendisine mülkiyet hakkının tanınması,
- El konulan ürünler ile cihaz ve makine gibi araçların şekillerinin değiştirilmesi, üzerlerindeki markaların silinmesi veya sınai mülkiyet haklarına tecavüzün önlenmesi için kaçınılmaz ise imhası,
- Haklı bir sebebin veya menfaatinin bulunması hâlinde, masrafları karşı tarafa ait olmak üzere kesinleşmiş kararın günlük gazete veya benzeri vasıtalarla tamamen veya özet olarak ilan edilmesi veya ilgililere tebliğ edilmesi,
- Hakka konu ürün veya hizmetlerin, tecavüz eden tarafından kötü şekilde kullanılması veya üretilmesi, bu şekilde üretilen ürünlerin temin edilmesi yahut uygun olmayan bir tarzda piyasaya sürülmesi sonucunda sınai mülkiyet hakkının itibarı zarara uğraması nedeniyle itibar tazminatı davası,
- Hak sahibi, sınai mülkiyet hakkının ihlali iddiasına dayalı tazminat davası açmadan önce, delillerin tespiti ya da açılmış tazminat davasında uğramış olduğu zarar miktarının belirlenebilmesi için, sınai mülkiyet hakkının kullanılması ile ilgili belgelerin, tazminat yükümlüsü tarafından mahkemeye sunulması konusunda karar verilmesi davası,
- Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, hak sahibinin elde edebileceği muhtemel gelir,
- Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin elde ettiği net kazanç,
- Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin bu hakkı bir lisans sözleşmesi ile hukuka uygun şekilde kullanmış olması hâlinde ödemesi gereken lisans bedelinin tazmini davası.