Türkiye’de gayrimenkul satın almak kısa dönem ikamet iznine başvurmak için öngörülen yollardan bir tanesidir.
Kısa dönem ikamet iznini düzenleyen 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 31.maddesinde Türkiye’de taşınmaz satın alan yabancı uyruklulara kısa dönem ikamet izni verilebileceği öngörülmüştür.
Taşınmaz alarak ikamet izni almak nedir?
Yabancıların Türkiye’de belirli bir bedeli geçmek kaydıyla konut niteliğine sahip bir taşınmaz satın alarak kısa dönem ikamet iznine başvurabilmesidir.
Satın alınacak taşınmazın mutlaka konut niteliğinde olması gerekmektedir. İş yeri, arsa gibi taşınmazlarla kısa dönem ikamet izni kazanılamayacaktır.
Taşınmaz satın alarak ikamet izni almanın şartları
Kısa dönem ikamet iznine başvurmak için kanun, yönetmelik ve diğer yasal mevzuat tarafından belirlenmiş şartların sağlanması gerekmektedir.
6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 32.maddesi ikamet izinlerine başvurmak için genel şartları saymıştır. Genel şartlar şöyledir:
- Kısa dönem ikamet iznine başvurabilmek için sayılan gerekçelerden birini ileri sürerek talepte bulunmak ve bu talebe ilişkin belgeleri sunmak,
- Türkiye’ye girişine izin verilmeyecek yabancılardan olmamak,
- Barınma şartlarının genel sağlık ve güvenlik standartlarını sağlaması,
- Adli sicil kaydının sunulması (eğer istenirse),
- Türkiye’de ikamet edeceği adresi bildirmek.
Ayrıca aynı kanunun 28.maddesinde de taşınmazı bulunan yabancı tarafından yapılan ikamet izni başvurularında taşınmazın konut olması ve bu amaçla kullanılması şartı da aranmaktadır.
Taşınmaz bedelinin en az 200 bin dolar olması
Tüm bu şartlara ek olarak ise mevzuat, satın alınacak konut niteliğindeki taşınmaz için minimum bir bedel belirlemiştir.
Önceleri taşınmazın bedelinin alt sınır büyükşehirlerde 75 bin dolar, şehirlerde ise 50 bin dolar olarak belirlenmişken bu rakamlar son düzenleme ile yükseltilmiştir.
Artık yeni düzenleme ile birlikte satın aldığı taşınmaza dayanarak kısa dönem ikamet iznine başvurmak isteyen yabancının satın aldığı TAŞINMAZIN BEDELİ EN AZ 200 BİN DOLAR olmalıdır.
16 Ekim 2023 tarihinden itibaren yürürlüğe giren yeni düzenleme ile alt sınır büyük şehir ayırt etmeksizin arttırılmıştır.
Uygulamaya göre yabancının 16.10.2023 tarihi itibari ile satın almış olduğu konut niteliğindeki taşınmazın tapu devrinin gerçekleştiği günündeki Merkez Bankası döviz kuruna göre 200.000$ veya daha yüksek değerde satış bedeli olması gerekmektedir.
Yeni düzenleme ile getirilen bir diğer fark ise eski düzenlemede taşınmazın değerinin ispatlanması için ayrıca değerleme raporu alınması gerekmekteydi.
Ancak yeni düzenleme ile değerleme raporu kalkmış ve yerine tapu üzerindeki satış bedelinin tapunun devralındığı gündeki Merkez Bankası döviz satış kuru esas alınarak minimum 200 bin dolar karşılığı Türk Lirası olması yeterli görülmüştür.
İkamet izni başvuruları nereye yapılır?
İkamet izni başvuruları taşınmazın satın alındığı yerdeki İl Göç İdaresi Müdürlüklerine yapılmaktadır.
Verilecek ikamet izni kaç yıllık?
Kanunda verilen ikamet izninin en fazlı 2 yıllık verilebileceği öngörülse de uygulamada genellikle 1 yıl süreli verilmektedir. Ancak bu sürenin her defasında uzatılması mümkündür.
Uzatma başvurusu nedir?
Taşınmaz satın alımına bağlı verilen ikamet izninin bitimine 60 gün kala halen şartları sağlayan yabancı uzatma aynı taşınmazı gerekçe göstererek ikamet izninin uzatılması için başvuruda bulunabilmektedir.
Satın alınan taşınmaz ikamet izni alındıktan sonra başkasına kiralanabilir ya da satılabilir mi?
Taşınmazın satılmasını ya da kiralanmasına engelleyen herhangi hukuki bir yasak yoktur.
Ancak taşınmazda ikamet edilmediğinin tespit edilmesi halinde kısa dönem ikamet izni iptal edilecektir.
Aile üyeleri için de aynı gerekçe ile ikamet izni almak mümkün mü?
Eğer ki başvurucunun aile üyeleri tapuda ortak olarak gözüküyorsa taşınmaz satın alımına dayanarak ikamet izni için başvurabileceklerdir.
Ancak buna gerek olmadan da başvurucu ikamet iznini aldıktan sonra eşi ve ergin olmayan çocukları da aile ikamet izni için başvuruda bulunabilmektedir.
Başvuru reddedilirse ne yapılabilir?
Uygulamada İl Göç İdaresi, kanunda düzenlenmeyen ancak yönetmelikte düzenlenen şartlara dayanarak başvuruları reddedebilmektedir.
Yahut idare tamamen takdir yetkisi kapsamında da başvurunun reddine karar verebilmektedir.
Bu tip durumlarda yapılacaklar süresi içinde idari işlemin iptali için yargı yoluna başvurmak ya da itiraz hakkını kullanmaktadır.
İtiraz hakkı yine idareye yapılacağından genellikle olumlu sonuçlar alınamamaktadır.
Ancak idari işlemin iptali İdare Mahkemelerince görülmektedir ve kapsamlı bir yargılama yapılmaktadır.