Ticari sır kavramı kanunlarımızda kullanılsa da açık bir tanımı yapılmamıştır.
Akademi de şu şekilde tanımlanmaktadır; Ticari sır; tacire, rakiplerine karşı ekonomik anlamda yarar sağlayan, saklanan ve gizli kalması için gerekli önlemlerin alındığı bilgi olarak tanımlanır.
Ticari Sırları Koruyan Hukuk Mevzuatı;
- Türk Ticaret Kanunu haksız rekabet hükümleri,
- Elektronik Haberleşme Kanunu,
- Rekabetin Korunması Hakkında Kanun,
- Türk Borçlar Kanunu uyarınca düzenlenen gizlilik sözleşmeleri,
- Türk Ceza Kanunu,
Haksız rekabet hükümleri dürüst olmayan ticaret yapma yöntemlerini engelleyen genel hükümlerdir.
Rakipler tarafından yapılan ve ticari sırların ele geçirilmesine yönelik olan eylemlerin önlenmesi ve durdurulması için haksız rekabet hükümleri sayesinde mahkemeden ilam alınabilir.
Yahut şirket çalışanlarının iş sözleşmesi ile çalışmış oldukları zamanlarda öğrendikleri ticari sırlar, hatta ticari sır niteliğine girmeyen müşteri bilgileri ve şirketin değer verdiği gizli bilgileri yaymaları yukarıda alıntılanan mevzuat sayesinde engellenebilir.
Ticari Sırların İfşası Halinde Açılabilecek Davalar Nelerdir?
- Tespit davası
- Maddi tazminat davası
- Manevi tazminat davası
- Men davası
- Ref davası
- Savcılık şikayeti ile ceza davası
Tespit davası ile ticari sırların hukuka aykırı olarak açıklandığına dair mahkeme kanalıyla resmi tespit yaptırabilirsiniz,
Maddi tazminat davası ile uğramış olduğunuz zararın ve yoksun kaldığınız karın tahsilini ticari sırların açıklanmasında kusuru olan kişilerden tahsilini mahkemeden talep edebilirsiniz,
Manevi tazminat davası ile ticari itibar kaybına dair tazminata hükmedilmesini mahkemeden talep edebilirsiniz,
Men davası ile mahkemeden ticari sırların açıklanmasının önlenmesini veya ifşa fiillerinin durdurulmasını isteyebilirsiniz,
Ref davası ile ticari sırların açıklanması ile ortaya çıkan durumun eski haline iadesi mümkünse, eski hale getirilmesi talebini mahkemeye sunabilirsiniz,
Savcılık şikayeti ile TCK md. 239’da düzenlenen “Ticarî Sır, Bankacılık Sırrı veya Müşteri Sırrı Niteliğindeki Bilgi veya Belgelerin Açıklanması Suçu” hakkında soruşturma ve kovuşturma yapılmasını isteyerek ticari sırları açıklayanlar hakkında iddianame düzenlenmesini ve cezalandırılmalarını talep edebilirisiniz.
Ticari Sırları Açıklamak Suç Mudur?
Bu sorunun cevabı evet. Türk Ceza Kanunu md. 239’da bu husus şu şekilde düzenlenmiştir; “Sıfat veya görevi, meslek veya sanatı gereği vakıf olduğu ticari sır, bankacılık sırrı veya müşteri sırrı niteliğindeki bilgi veya belgeleri yetkisiz kişilere veren veya ifşa eden kişi, şikayet üzerine, bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beşbin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır. Bu bilgi veya belgelerin, hukuka aykırı yolla elde eden kişiler tarafından yetkisiz kişilere verilmesi veya ifşa edilmesi halinde de bu fıkraya göre cezaya hükmolunur.”
Gizlilik Sözleşmesi Şirketimi Korur Mu?
Gizlilik sözleşmeleri işletmenin kamuya açıklanmasını istemediği herhangi bir bilginin (ticari sır niteliği olmasa dahi) üçüncü kişiler tarafından nasıl kullanılacağı ve kullanım koşullarına aykırı hallerde ne gibi yaptırımlar uygulanacağını işletmeye belirleme yetkisi verdiğinden kullanmakta fayda olduğunu düşünüyoruz.
Ancak gizlilik sözleşmesi imzalanması ile ifşa edilmesini istemediğiniz bilgileri öğrenen kişilerin bu konuda yalnızca bir taahhüt altında olduğunu halen bu bilgileri hukuka ve ahlaka aykırı olarak yayabileceğini unutmayın.
Bu nedenle gizlilik sözleşmesi düzenlenirken hangi durumların gizliliği ihlal oluşturduğu, hangi bilginin gizli olarak nitelendirildiği ve ifşa halinde hangi cezai şartların uygulanacağı açıkça yazılmalıdır.
Bu cezai şartlar ile ilgili düzenlemeler yapılırken gizli bilgiyi öğrenen kişinin iş sözleşmeli bağlı çalışan olması durumunda Yargıtay’ın belirlemiş olduğu sınırlamalara uygun yaptırımlar öngörülmelidir.
Eğer bu sınırlamalara uyulmazsa mahkemece gizlilik sözleşmenizin yaptırım ve cezai şart kısımları iptal edilebilir. Bu durumda da sözleşmenin bir anlamı kalmayacağından konunun uzmanları ile görüşmenizde fayda olduğunu düşünüyoruz.