Türk vatandaşlığının istisnai olarak kazanılma hallerinden biri de Türkiye’de belirli şartlar çerçevesinde yapılacak yatırımlardır.
Kanuni Düzenlemesi Nedir?
Türk vatandaşlığının istisnai olarak kazanılması şartları Türk Vatandaşlığı Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin 20.maddesinde gösterilmiştir.
Ancak bunun yanı sıra 5901 Sayılı Türk Vatandaşlığı Kanunu 12.maddesine göre istisnai olarak Türk vatandaşlığı kazanabilecek olan yabancının “MİLLİ GÜVENLİK VE KAMU DÜZENİ BAKIMINDAN ENGEL TEŞKİL EDECEK BİR HALİNİN BULUNMAMASI” gerekmektedir.
Yabancılar istisnai hallerde Türk vatandaşlığını Cumhurbaşkanı kararı ile kanunda belirtilen hallerde kazanabilmektedir.
Vatandaşlığın Kazanılması İçin Yapılacak Yatırımlar Nelerdir?
İlgili yönetmelik maddesine göre aşağıda sayılan yatırımlarla yabancı Türk vatandaşlığını kazanabilir;
1- Sabit Sermaye Yatırımı:
En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında sabit sermaye yatırımı gerçekleştirildiğinin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca tespit edilen.
2- Gayrimenkul Alınması Ya Da Satış Vaadi Sözleşmesi Yapılması:
En az 400.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarındaki kat mülkiyeti veya kat irtifakı kurulmuş ya da üzerinde yapı bulunan arsa vasıflı taşınmazı tapu kayıtlarına üç yıl satılmaması şerhi koyulmak şartıyla satın aldığı veya kat mülkiyeti ya da kat irtifakı kurulmuş, en az 400.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarı peşin olarak yatırılan ve tapu siciline üç yıl süreyle devir ve terkini yapılmayacağı taahhüdü şerh edilmek şartıyla noterde düzenlenmiş sözleşme ile taşınmazın satışının vaat edildiği Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca tespit edilen.
3- İstihdam Sağlanması:
En az 50 kişilik istihdam oluşturulduğunun Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca tespit edilen.
4-Mevduat Hesabına Para Yatırılması:
En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında mevduatı üç yıl tutma şartıyla Türkiye’de faaliyet gösteren bankalara yatırılması ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunca tespit edilen.
5- Devlet Borçlanma Araçları:
En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında Devlet borçlanma araçlarının üç yıl tutmak şartıyla satın alınması, Hazine ve Maliye Bakanlığınca tespit edilen.
6- Gayrimenkul Yatırım Fonu Ya Da Girişim Sermayesi Yatırım Fonu:
En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında gayrimenkul yatırım fonu katılma payı veya girişim sermayesi yatırım fonu katılma payının en az üç yıl elinde tutma şartıyla satın alınması ve Sermaye Piyasası Kurulunca tespit edilen.
7-Bireysel Emeklilik Sistemi:
En az 500.000 Amerikan Doları veya karşılığı döviz tutarında katkı payını, kapsamı Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirlenen fonlarda tutmak ve üç yıl sistemde kalma şartıyla bireysel emeklilik sistemine yatırılması, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumunca tespit edilen.
Vatandaşlık Kazanımı İçin İzlenmesi Gereken Prosedür
Yukarıda sayılan şartlardan herhangi birini sağlayan yabancının daha sonra izlemesi gereken yol 3 adımdan oluşmaktadır;
1-Yukarıda bahsedilen ilgili yönetmeliğin yatırım şartlarından birinin sağlanması ve ilgili bakanlıktan UYGUNLUK BELGESİNİN alınması,
2-6458 Sayılı Yabancılar Kanunun (YUKK) 31.maddesi uyarınca KISA DÖNEM İKAMET İZNİ alınması,
3-Bu şartlar sağlandıktan sonra başvurunun yapılması.
Burada önemli bir husus, yukarıda sayılan yatırım araçlarıyla vatandaşlık kazanılması için ilgili bakanlıklardan alınması gerekilen uygunluk belgesinin her bir yatırım yolu için ayrı usul ve esaslara tabi olmasıdır.
Uygunluk belgesinin alınabilmesi için yabancının öncelikle sayılan yatırımlardan birini yapmış ve kısa dönem ikamet iznini almış olması gerekmektedir.
İstisnai Yolla Vatanaşlık Kazanan Yabancının Aile Üyeleri Türk Vatandaşı Olabilir Mi?
Yukarıda sayılan yatırımları gerçekleştiren ve başvurusu olumlu sonuçlanıp Türk vatandaşlığını kazanan yabancıların eşi ve ergin olmayan çocukları da Türk vatandaşlığını kazanabilmektedir.
Vatandaşlık Başvurusunun Reddi Halinde Yapılabilecekler
İstisnai yollarla vatandaşlık kazanılmasında karar mercii Cumhurbaşkanıdır. Cumhurbaşkanın vereceği karar da elbette bir idari işlemdir ve idari işlemlere karşı İdari Yargıda red kararının iptali istemiyle dava açılabilmektedir.
Ancak burada dikkat edilmesi gerekilen nokta mevzuata göre Cumhurbaşkanı kararlarına karşı ilk derece mahkemesi olarak İdare Mahkemelerine değil Danıştay’da dava açılmaktadır.
Özel kanunlarda ayrıca bir süre belirtilmediği takdirde yatırım yoluyla vatandaşlık başvurusunun iptali işlemine karşı ilk derece mahkemesi olarak Danıştay’da dava açma süresi red kararının yabancıya ya da vekiline tebliğ edildiği tarihten itibaren 60 GÜNDÜR.
Yabancının Başvurusunda Bizzat Türkiye’ye Gelmesi Gerekir Mi?
Yabancıların yatırım yolu ile Türk vatandaşlığı başvurularında bizzat Türkiye’de bulunmaları zorunlu değildir. Bulundukları ülkedeki Türk konsolosluklarından kendileri adına başvuruyu ve süreci yürütecek avukatlara vekaletname çıkartılabilmektedir.
Yatırım Yolu İle Vatandaşlığa Hak Kazanmak İçin Türkiye’de İkamet Etme Ya Da Belli Bir Süre Kalma Şartı Var Mı?
Mevzuat, yatırım yolu ile Türk vatandaşlığının kazanılması için yabancının Türkiye’de ikamet etmesi ya da kalması gibi bir şart aramamaktadır.