Hukukumuz, aile üyelerinin zor durumdaki diğer üyelerine maddi ve manevi destek olmayı bir yükümlülük saymış ve buna yönelik bazı kurallar öngörmüştür. Nafaka yükümlülüğü de bunlardan bir tanesidir.
Çiftlerin boşanma kararı almasıyla beraber en çok gündeme gelen ve çekişmeye neden olan konulardan biri nafakadır.
Nafakayı eşler hem birbirlerinden hem de velayet hakkı olan ebeveyn müşterek çocuk için diğer eşten talep edebilmektedir.
Boşanma davasının karara bağlanmasıyla müşterek çocuk için öngörülen iştirak nafakası müşterek çocuk yasal erginlik yaşına gelene kadar geçerli olmakta ve o yaşa kadar velayet hakkına sahip ebeveyne çocuğun ihtiyaçları için ödenmektedir.
İştirak nafakası ne zaman son bulur?
Müşterek çocuk 18 yaşına geldiğinde nafaka ödeme yükümlülüğü kendiliğinden son bulur.
Ancak yetiştin sayılan müşterek çocuk 18 yaşını doldurduğunda anne ve babasından nafaka talep edebileceği belli başlı durumlar vardır.
Ergin çocuk nafaka talep edebilir mi?
18 yaşını dolduran çocuk için iştirak nafakası devam etmese de anne ve babasından “yardım nafakası” talep edebilmektedir.
Bu durum velayet hakkından farklı olup aile bireylerinin birbirine olan maddi- manevi yükümlülüğü kapsamında değerlendirilmektedir.
Anne ve babanın çocuğa bakım yükümlülüğünün 18 yaşından sonra da devam etmesi kanunda şu şekilde verilmiştir;
Türk Medeni Kanunu 5. Ayrımının D bendinde anne ve babasının çocuğun bakımını karşılamasından bahsedilmiştir. Kanunun 327.maddesinde bu bakımın kapsamı, 328. Maddesinde ise süresi düzenlenmiştir.
Kanuna göre anne ve babanın bakım yükümlülüğü çocuğun ergin olmasına kadar devam eder ancak; ÇOCUK EĞİTİMİNE DEVAM EDİYORSA, anne ve baba kendilerinden beklenebilecek ölçüyü aşmamak üzere durumun koşullarına göre çocuğun eğitimi bitinceye kadar çocuğa bakmakla yükümlüdürler.
Eğer ergin olan çocuk eğitimine devam ediyorsa anne veya babasına kendi lehine YARDIM NAFAKASI talepli dava açabilmektedir.
Eğitim nafakası için kız çocuğu ya da erkek çocuğu ayrımı yapılmış mıdır?
Eğitim nafakası isteyebilmek için kız çocuğu ya da erkek çocuğu ayrımı yapılmamıştır. Erginlik yaşına ulaşan ve eğitimine devam eden kız ya da erkek çocuğu yardım nafakası talep edebilmektedir.
Yardım nafakası nedir?
Yardım nafakasının amacını aile bireylerinin ekonomik olarak korunması oluşturur.
Yardım nafakası Türk Medeni Kanunu’nun 364.maddesinde düzenlenmiş olup, herkesin altsoyu, üstsoyu ve kardeşleri yoksulluğa düşecekse nafaka vermekle yükümlü olduğunu öngörülmüştür.
Yoksulluk kavramından ne anlaşılması gerektiği ise TMK’da açıklanmamıştır.
Ancak ergin olan çocuğun eğitimine devam etmesi kanunen yardım nafakası talep etmesi için yeterli görülmektedir.
Keza Yargıtay’ın da eğitimine devam eden ergin çocuğun anne ve babasından yardım nafakası talep edebileceğini kabul eden kararları mevcuttur.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 12.5.1999 tarihli ve 1999/2-288 E., 1999/294 K. Sayılı ilamında ağır ekonomik koşullarda hem okumanın hem de çalışmanın mümkün olmayacağının bir kural ve karine olarak kabul edilmesi gerektiği kabul edilmiştir.
Elbette ki, hâkim tarafından takdir edilecek nafaka miktarı hakkaniyete uygun olmalıdır.
Hakim, nafaka miktarını takdir ederken hem günümüzdeki koşulları hem de nafaka yükümlüsünün ekonomik durumunu göz önüne alacaktır.
Yardım nafakası yükümlülüğü ne zaman sona erer?
Yardım nafakası borcunun sona ermesi için genel olarak çocuğun lisans eğitimini bitirmesi ya da bir meslek sahibi olması yeterli olarak kabul edilir.
Yardım nafakasını talep etmek gerekir mi yoksa ergin olduktan sonra iştirak nafakası olarak devam eder mi?
İştirak nafakası ve yardım nafakası farklı kavramlardır.
İştirak nafakası çocuğun erginlik yaşına ulaşmasıyla kendiliğinden son bulmakta yardım nafakasına dönüşmemektedir.
Bu nedenle iştirak nafakası bitiminden sonra ergin çocuğun kendi lehine yardım nafakası talep etmesi gerekmektedir.