Yabancı uyruklulara verilen çalışma izinleri ve kapsamı 6375 sayılı Uluslararası İş Gücü Kanunu ve Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinde düzenlenmiştir.
Yabancıların çalışma izinleri Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca verilmektedir. Ancak bu iznin daimî olmadığı unutulmamalıdır.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca kabul edilen çalışma izni başvuruları yabancının veya işverenin talebiyle ya da yasadan kaynaklı sebeplerle re’sen iptal edilebilir.
Çalışma izninin iptal edilmesiyle yabancı uyruklu kişi yeni bir başvuruda bulunup başvurusu kabul edilmeden Türkiye’de çalışamamaktadır.
Çalışma izni iptal edilmiş yabancı uyruklunun çalıştığı tespit edilirse iş veren için idari para cezası öngörülmektedir.
ÇALIŞMA İZNİNİN İPTALİ SEBEPLERİ
Çalışma izninin iptalini gerektiren sebepler 6735 Sayılı Uluslararası İş Gücü Kanunu madde 15 sayılmıştır.
Buna göre çalışma izninin iptali sebepleri şunlardır:
- Yabancının çalışma izninin geçerlilik tarihinden itibaren 6 AY İÇİNDE Türkiye’ye giriş yapmaması.
- Yabancının pasaportunun veya pasaport yerine geçen belgesinin geçerlilik süresinin uzatılmaması.
- Yabancının, kanunda belirtilen hükümlere aykırı çalıştığının tespit edilmesi.
- Yabancının çalışmasının herhangi bir nedenle sonlanması.
- Çalışma izni başvurusunun sahte veya yanıltıcı bilgi ve belgelerle yapıldığının çalışma izni verildikten sonra tespit edilmesi.
- Yabancının turkuaz kart kapsamında olması ve geçiş süresi içinde talep edilen bilgi ve
- belgeleri sunmaması ya da bunların niteliklerini kaybettiğinin anlaşılması.
- 6458 Sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanununa göre yabancının
- Türkiye’ye girişine izin verilmeyecek yabancılardan olduğunun,
- Vize verilmeyecek yabancılardan olduğunun,
- Hakkında sınır dışı etme kararı alınacak yabancılardan olduğunun İçişleri Bakanlığınca tespit edilmesi.
- Yabancının kamu düzeni, kamu güvenliği veya kamu sağlığı açısından Türkiye’de
çalışmasında sakınca olduğunun ilgili kamu kurum ve kuruluşlarınca bildirilmesi.
- Sağlık sebepleri veya zorunlu kamu hizmeti gibi zorunlu sebepler hariç olmak üzere, yabancının;
- Süreli çalışma izinlerinde aralıksız olarak altı aydan,
- Bağımsız ve süresiz çalışma izinlerinde aralıksız olarak bir yıldan uzun süre Türkiye dışında kalması.
- Yabancının turkuaz Kart sahibi olması hâlinde yurt dışında kalış süresinin Bakanlıkça
belirlenen süreyi aşması.
ÇALIŞMA İZNİNİN İŞ VEREN TARAFINDAN İPTAL EDİLMESİ MÜMKÜN MÜ?
Yabancı uyruklu işçi çalıştıran iş veren de yabancı işçinin çalışma izninin iptali için başvurabilmektedir.
Ancak iş verenin çalışma izninin iptali için başvurması işçinin iş verene karşı yasalarla korunan haklarının kaybolması demek değildir.
Bu tip durumlarda idare ve yabancı arasındaki ilişkiden bağımsız işçi- işveren arasında bir uyuşmazlık ortaya çıkmaktadır.
ÇALIŞMA İZNİ İPTALİNİN SONUÇLARI NELERDİR?
Çalışma izni iptal edilen yabancıya karar ilgili idarece tebliğ edilir.
Bakanlık tebliğde yabancıya tebliğ tarihinden itibaren çalışma izninin aslını 1 HAFTA İÇİNDE ilgili Bakanlığa teslim etmesini ihtar eder.
Çalışma izni iptal edilen yabancı yasal olarak Türkiye’de çalışmaz duruma gelir.
ÇALIŞMA İZNİ İPTAL EDİLİRSE İKAMET İZNİ DE SONA ERER Mİ?
Çalışma izni yabancı uyruklu için aynı zamanda yasal ikamet izni yerine de geçmektedir.
Yabancının ikamet izni çalışma iznine dayanıyorsa elbette ki çalışma izninin iptali ile ikamet izni de sona erecektir.
Ancak her zaman ikamet izni çalışma iznine bağlı değildir.
Çalışma izni dışında herhangi bir sebeple Türkiye’de geçerli ikamet izni verilen yabancının çalışma izninin geçerliliğini yitirmesi ikamet iznini etkilememektedir.
Örneğin yabancının taşınmaz edinimine dayalı kısa dönem bir ikamet izni olup sonrasında çalışma izni almış olabilir. Böyle bir durumda çalışma izni iptal edilse bile yabancının taşınmaz edinimi devam ediyorsa ve kanundaki şartları sağlıyorsa ikamet izni geçerliliğini yitirmeyecektir.
ÇALIŞMA İZNİNİN İPTALİNE KARŞI NE YAPILABİLİR?
6735 Sayılı Uluslararası İş Gücü Kanununun 21.maddesi çalışma izni iptal edilen yabancı için ilgili Bakanlığa itiraz ve idari yargıda iptal davası açma yollarını öngörmüştür.
Buna göre; çalışma izni başvurusunun iptali kendisine tebliğ edilen yabancı işlemin kendisine tebliğ tarihinden itibaren 30 GÜN İÇİNDE Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına itiraz edebilir.
İdarece itiraz reddedilir ise yabancı İdare Mahkemesinde İPTAL DAVASI açabilmektedir. Çalışma izninin iptali kararı da bir idari işlem niteliğinde olduğundan yabancı İdare Mahkemesinden çalışma izninin iptali kararının iptalini talep edecektir.