Türk vatandaşlarının yabancı uyruklu kişilerden olan çocuklarının hangi ülkeye vatandaşlık bağıyla bağlanacağı sorusu ailelerin kafasını kurcalamaktadır.
Çocuğun hangi ülkenin vatandaşı olacağı sorusunun cevabı için öncelikle çocuğun soybağı durumu incelenmelidir.
Türk hukukunda anne ile çocuk arasındaki soybağı doğum ile kurulurken baba ile soybağının kurulması birtakım şartların varlığına bağlanmıştır.
Çocuğun vatandaşlığını Türk Vatandaşlığı Kanunu’nun 7.maddesine göre belirlenmektedir.
Buna göre;
- Çocuğun yurt içinde ya da yurt dışında doğması fark etmeksizin Türk anne veya baban evlilik birliği içinde doğan çocuk Türk vatandaşıdır.
- Evlilik birliği dışında Türk anadan doğan çocuğun babası yabancı olsa bile çocuk Türk vatandaşıdır.
- Ananın yabancı babanın ise Türk vatandaşı olduğu evlilik birliği dışında doğan çocukların Türk vatandaşı olabilmesi için baba ile soybağının kurulmuş olması gerekmektedir.
Kanun evlilik birliği içinde doğmuş ve evlilik birliği dışında doğmuş çocuk ayrımı yapmaktadır.
Görüldüğü üzere kanun iki farklı hususta ayrım yapmaktadır: Çocuğun evlilik birliği içinde doğup doğmadığı ve ana ve babadan hangisinin Türk vatandaşı olduğu hususu.
Buradan anlaşılması gerekilenler;
- Türk anadan doğan çocuk her koşulda Türk vatandaşlığı kazanmaktadır. Çocuğun yurt içinde ya da yurtdışında doğmasının, evlilik birliği içerisinde ya da dışında doğmasının ve çocuğun babasının milleti hiçbir şekilde önem arz etmemektedir.
Türk anadan doğan çocuğun doğumla beraber anne ile soybağı kurulduğundan her durumda çocuk Türk vatandaşı olmaktadır.
- Türk babadan ve yabancı anadan doğan çocukların durumu ise koşullara göre önem arz etmektedir.
Eğer çocuk evlilik birliği içerisinde doğmuşsa Türk baba ile yabancı annenin çocuğu Türk vatandaşlığını kazanmaktadır.
Türk baba ile yabancı anadan evlilik birliği dışında doğan çocuğun Türk vatandaşlığını kazanması baba ile arasındaki soybağının kurulmasına bağlıdır.
Baba ile çocuk arasındaki soybağının kurulması;
- Babanın çocuğu tanıması,
- Ana veya çocuğun babaya karşı babalık davası açması ile mümkündür.
Çocuk ile Türk baba arasında soybağı kurulduğu takdirde çocuk Türk vatandaşı olabilmektedir.
Ancak çocuk evlilik birliği dışında doğmuş olsa bile Türk baba ile yabancı annenin sonradan evlenmesi durumunda eğer çocuğun daha önce başka bir baba ile soybağı kurulmamışsa evlenme ile birlikte çocuk ile Türk baba arasında soybağı kurulur ve çocuk Türk vatandaşlığını kazanır.
Babanın Türk vatandaşı, annenin ise yabancı uyruklu olduğu durumlarda evlilik birliği içerisinde doğan çocukların vatandaşlığı konusunda büyük sıkıntılar çıkmaktadır.
Yukarıda bahsedilen tüm durumlar çocuğun başka bir babaya soybağı ile bağlı olmadığı durumlarda uygulama alanı bulmaktadır.
Sonuç olarak yabancı uyruklu kişilerden doğan çocukların hangi ülkeye vatandaşlık bağı ile bağlanacağı konusu durumdan duruma farklılık göstermektedir. Hatta bazı durumlarda çocuğun hak kayıpları doğmaktadır.